《杂剧·冻苏秦衣锦还乡》-诗词详解

古诗“《杂剧·冻苏秦衣锦还乡》”拼音对照

杂剧·冻苏秦衣锦还乡

xiē zǐ

楔子

chōng mò bàn bèi lǎo tóng chá dàn bo ér jìng sū dà dà dàn èr dàn shàng bèi lǎo yún qián huì shuō huà, mǐ huì yáo bǎi.

(冲末扮孛老同搽旦、卜儿、净苏大、大旦、二旦上)(孛老云)钱会说话，米会摇摆。

wú mǐ wú qián, shī guāng luò cǎi.

无米无钱，失光落彩。

lǎo hàn sū dà gōng de biàn shì.

老汉苏大公的便是。

wǒ zài zhè sū jiā zhuāng jū zhù, dí qīn de liù kǒu ér jiā shǔ.

我在这苏家庄居住，嫡亲的六口儿家属。

pó pó lǐ shì, yǒu liǎng gè hái ér.

婆婆李氏，有两个孩儿。

dà de hái ér shì sū lí, dì èr de hái ér shì sū qín, yǒu liǎng fáng xí fù ér.

大的孩儿是苏梨，第二的孩儿是苏秦，有两房媳妇儿。

nà sū qín hái ér bù kěn zuò zhuāng nóng rén jiā shēng huó, zhú cháo měi rì, zé shì yào dú shū xiě zì.

那苏秦孩儿不肯做庄农人家生活，逐朝每日，则是要读书写字。

tā bài yì le gè gē ge, xìng zhāng míng yí.

他拜义了个哥哥，姓张名仪。

tā liǎng gè tóng táng xué yè, zhuǎn bǐ chāo shū.

他两个同堂学业，转笔抄书。

tā bān jīn dài yào shàng cháo jìn qǔ gōng míng qù.

他班今待要上朝进取功名去。

sū lí, huàn nǐ liǎng gè xiōng dì chū mò.

苏梨，唤你两个兄弟出末。

sū dà yún liǎng gè xiōng dì, fù qīn hū huàn.

(苏大云)两个兄弟，父亲呼唤。

zhèng mò bàn sū qín tóng zhāng yí zhǐ zhèng mò shī yún sān chǐ lóng quán wàn juǎn shū, lǎo tiān shēng wǒ jìng hé rú.

(正末扮苏秦同张仪止)(正末诗云)三尺龙泉万卷书，老天生我竟何如。

shān dōng zǎi xiàng shān xī jiāng, bǐ zhàng fū xī wǒ zhàng fū.

山东宰相山西将，彼丈夫兮我丈夫。

xiǎo shēng xìng sū míng qín, zì jì zǐ.

小生姓苏名秦，字季子。

zhè wèi gē ge shì zhāng yí, yòu nián jiān fù mǔ shuāng wáng, liú luò zài wǒ sū jiā zhuāng shàng, hé ǎn liǎng gè zì yòu qī shū.

这位哥哥是张仪，幼年间父母双亡，流落在我苏家庄上，和俺两个自幼凄书。

xué chéng mǎn fù wén zhāng, zhēng nài gōng míng wèi suì.

学成满腹文章，争奈功名未遂。

rú jīn qī guó fēn zhēng, zhèng dāng zhāo xián zhī jì, xiǎo shēng dài yào jìn qǔ gōng míng qù, bù zhī zhāng yí gē ge, nǐ yì xià rú hé? zhāng yí yún xiōng dì shuō de shì.

如今七国纷争，正当招贤之际，小生待要进取功名去，不知张仪哥哥，你意下如何？(张仪云)兄弟说的是。

zán liǎng gè dào yú píng táng, cí bié le fù mǔ, biàn suǒ cháng xíng yě.

咱两个到于苹堂，辞别了父母，便索长行也。

jiàn sū dà kē sū dà yún liǎng gè xiōng dì, nín lái le yě.

(见苏大科)(苏大云)两个兄弟，您来了也。

děng wǒ bào fù qù.

等我报复去。

jiàn bèi lǎo kē, yún fù qīn, liǎng gè xiōng dì lái le yě.

(见孛老科，云)父亲，两个兄弟来了也。

bèi lǎo yún zhe tā guò lái.

(孛老云)着他过来。

sū dà yún liǎng gè xiōng dì, nín jiàn fù qīn qù.

(苏大云)两个兄弟，您见父亲去。

zhèng mò tóng zhāng yí jiàn bèi lǎo kē, yún fù qīn mǔ qīn bài yī.

(正末同张仪见孛老科，云)父亲、母亲拜揖。

bèi lǎo yún hái ér miǎn lǐ.

(孛老云)孩儿免礼。

zhāng yí yún fù qīn hū huàn liǎng gè, yǒu hé fēn fù? zhèng mò yún fù qīn mǔ qīn, rú jīn qī guó zhēng xióng, dū xià zhāo xián zhī bǎng.

(张仪云)父亲呼唤两个，有何分付？(正末云)父亲、母亲，如今七国争雄，都下招贤之榜。

nín hái ér bǐng guò fù qīn, mǔ qīn, dài hé gē ge tóng qù yìng jǔ, nà shí jié ruò dé yī guān bàn zhí.

您孩儿禀过父亲，母亲，待和哥哥同去应举，那时节若得一官半职。

huí lái gǎi huàn jiā mén, kě bù hǎo nà? bèi lǎo yún zhāng yí sū qín, nǐ liǎng gè jìn qián lái.

回来改换家门，可不好那？(孛老云)张仪、苏秦，你两个近前来。

hái ér yě, ǎn shì zhuāng nóng rén jiā, yī liǎo shuō, ruò yào fù, tǔ lǐ zuò ruò yào ráo, tǔ lǐ páo.

孩儿也，俺是庄农人家，一了说，若要富，土里做；若要饶，土里刨。

yī zhe wǒ, nǐ liǎng gè xiū qù, zé bù rú zuò zhuāng nóng de hǎo.

依着我，你两个休去，则不如做庄农的好。

bo ér yún lǎo de yě, jì rán tā liǎng gè yào qù, děng tā zì cuò pán chán qiú guān qù lái, shěng de zài wǒ ěr duǒ gēn biān, zhōng rì quot zi rì zǐ yuē quot, yī lī wū lú de zhè bān nào chǎo.

(卜儿云)老的也，既然他两个要去，等他自措盘缠求官去来，省的在我耳朵根边，终日"子日子曰"，伊哩乌芦的这般闹炒。

dào yě jìng bàn.

倒也净办。

bèi lǎo yún pó pó, nǐ yě shuō de shì.

(孛老云)婆婆，你也说的是。

biàn hǎo dào xīn qù yì nán liú, liú xià jié yuān chóu.

便好道心去意难留，留下结冤仇。

nín jì rán yào qù, nín liǎng gè zǎo xiē qù bà.

您既然要去，您两个早些去罢。

zhèng mò tóng zhāng yí zuò bài kē zhèng mò yún fù qīn mǔ qīn, nín hái ér ruò dé le guān ā, fù qīn shì lǎo píng shì, mǔ qīn biàn shì lǎo fū rén, gē ge biàn shì dà gōng rén, sǎo sǎo biàn shì dài fū rén, wǒ xí fù biàn shì fū rén xiàn jūn yě.

(正末同张仪做拜科)(正末云)父亲、母亲，您孩儿若得了官呵，父亲是老评事，母亲便是老夫人，哥哥便是大宫人，嫂嫂便是大夫人，我媳妇便是夫人县君也。

sū dà yún xiōng dì, jì jīn rì kuā le dà kǒu, ǎn yī jiā ér dōu zhǐ wàng zhe nǐ lī.

(苏大云)兄弟，既今日夸了大口，俺一家儿都指望着你哩。

bèi lǎo yún wǒ jì zhe.

(孛老云)我记着。

nǐ ruò dé le guān ā, wǒ biàn shì lǎo píng shì, nǐ mǔ qīn shì lǎo fū rén, gē ge shì dà guān rén, sǎo sǎo shì dài fū rén, nǐ xí fù ér shì fū rén xiàn jūn.

你若得了官呵，我便是老评事，你母亲是老夫人，哥哥是大官人，嫂嫂是大夫人，你媳妇儿是夫人县君。

nǐ kě zhe zhì zhě.

你可着志者。

zhèng mò yún fù qīn, nín hái ér liú xià sì jù shī, biǎo wǒ zhì qì zán.

(正末云)父亲，您孩儿留下四句诗，表我志气咱。

shī yún sān cùn shé wèi ān guó jiàn, wǔ yán shī zuò shàng tiān tī.

(诗云)三寸舌为安国剑，五言诗作上天梯。

qīng yún yǒu lù zhōng xū dào, jīn bǎng wú míng shì bù guī.

青云有路终须到，金榜无名誓不归。

fù qīn mǔ qīn, nín zé fàng xīn yě.

父亲、母亲，您则放心也。

chàng

(唱)

xiān lǚ shǎng huā shí píng zhe wǒ qī chǐ shēn qū bā dǒu cái, nà pà tā shí yè zhū mén jiǔ bù kāi.

【仙吕】【赏花时】凭着我七尺身驱八斗才，那怕他十谒朱门九不开。

xiū xiǎng wǒ bái shǒu xián chén āi, píng zhe zhè bīng shū yě nà zhàn cè.

休想我白首闲尘埃，凭着这兵书也那战策。

bèi lǎo yún hái ér, wǒ zé jì zhe jīn bǎng wú míng shì bù guī.

(孛老云)孩儿，我则记着金榜无名誓不归。

zhèng mò yún fù qīn mǔ qīn, nín fàng xīn yě.

(正末云)父亲、母亲，您放心也。

chàng wǒ zhí zhe duó de yí gè kě wù de jǐn biāo lái.

(唱)我直着夺得一个可兀的锦标来。

xià

(下)

zhāng yí yún shōu shí qín jiàn shū xiāng, shàng cháo jìn qǔ gōng míng zǒu yī zāo qù yě.

(张仪云)收拾琴剑书箱，上朝进取功名走一遭去也。

xià bèi lǎo yún sū dà, nǐ liǎng gè xiōng dì qù le yě.

(下)(孛老云)苏大，你两个兄弟去了也。

sū dà yún dōu qù le yě.

(苏大云)都去了也。

bèi lǎo shī yún yǎn guān jīng jié qí.

(孛老诗云)眼观旌节旗。

ěr tīng hǎo xiāo xī.

耳听好消息。

tóng xià

(同下)

dì yī zhé

第一折

wài bàn wáng cháng zhě lǐng jiā tóng shàng wáng cháng zhě shī yún xiāng nèi líng luó kù nèi zhēn, yíng cāng mǐ mài guǎng shōu tún.

(外扮王长者领家童上)(王长者诗云)箱内绫罗库内珍，盈仓米麦广收屯。

shī jiǔ shēng gē cóng lǐ guò, zài chéng jǐ gè fù háo mín.

诗酒笙歌丛里过，在城几个富豪民。

xiǎo shēng xìng wáng míng zhēn, zì yàn shí, nǎi hóng nóng rén yě.

小生姓王名真，字彦实，乃弘农人也。

yòu xí rú yè.

幼习儒业。

pō shí shī shū hòu cóng shāng gǔ, zhuān qū shén yī.

颇识诗书；后从商贾，专趋什一。

jiā zhōng pō yǒu zī cái.

家中颇有资财。

guō wài duō zēng tián tǔ.

郭外多增田土。

zhǐ yīn píng shēng zhōng hòu, jìng lǎo lián pín, rén kǒu shùn dōu chēng wǒ zuò wáng cháng zhě.

只因平生忠厚，敬老怜贫，人口顺都称我做王长者。

jìn lái yǒu yī xiù cái.

近来有一秀才。

xìng sū míng qín.

姓苏名秦。

cǐ rén bó gǔ zhī jīn, zhēn nǎi jiàng xiàng zhī qì.

此人博古知今，真乃将相之器。

nài shí yùn wèi suì, zài cǐ diàn sì zhōng ān xià.

奈时运未遂，在此店肆中安下。

wǒ zhe rén qù qǐng tā lái gòng huà, tīng qí tán tǔ, shǎo kāi máo sāi.

我着人去请他来共话，听其谈吐，少开茅塞。

jiā tóng mén shǒu qù zhě, zhè zǎo wǎn sū xiān shēng gǎn dài lái yě.

家童门首觑者，这早晚苏先生敢待来也。

jiā tóng yún lǐ huì de.

(家童云)理会的。

zhèng mò shàng, yún xiǎo shēng sū qín shì yě.

(正末上，云)小生苏秦是也。

zì lí le jiā zhōng, lái dào zhè qín guó jiè tǔ, hóng nóng xiàn diàn sì zhōng ān xià, rǎn le yī chǎng tiān xíng zhèng hóu, bù néng jìn shēn.

自离了家中，来到这秦国界土，弘农县店肆中安下，染了一场天行证侯，不能进身。

zhāng yí gē ge děng bù de wǒ, tā xiān shàng cháo qǔ yīng qù le.

张仪哥哥等不的我，他先上朝取应去了。

zhè lǐ yǒu yī rén, nǎi shì wáng cháng zhě, shù biàn jiā zhe rén lái qǐng xiǎo shēng.

这里有一人，乃是王长者，数遍家着人来请小生。

jīn rì wú shén shì, xū suǒ xiāng fǎng zǒu yī zāo qù yě ā.

今日无甚事，须索相访走一遭去也呵。

chàng

(唱)

xiān lǚ diǎn jiàng chún wǒ yòu bú huì xià jiàn yíng shēng, tè de lái shàng cháo qǔ yīng, lí xiāng jǐng.

【仙吕】【点绛唇】我又不会下贱营生，特的来上朝取应，离乡井。

gǎn de zhè shí qì tiān xíng, zǎo shì wǒ shēn dān bìng.

感的这时气天行，早是我身耽病。

hùn jiāng lóng ǎn bǎ nà zhǐ jiān ér qiā dìng, zhěng zhěng de èr shí nián chuāng xià xué qióng jīng.

【混江龙】俺把那指尖儿掐定，整整的二十年窗下学穷经。

kǔ le wǒ yě qīng dēng huáng juàn, wù le wǒ yě bái mǎ hóng yīng.

苦了我也青灯黄卷，误了我也白马红缨。

běn dài zuò rén péng wū gāo tuán jiǔ wàn lǐ, què bèi zhè è xī fēng xiān cuī shé le liù shāo líng.

本待做人鹏乌高抟九万里，却被这恶西风先摧折了六稍翎。

duān dì shì yún xiāo yǒu lù nán jiǎo xìng, bǎ wǒ zài hóng chén zhōng mái mò, jǐ néng gōu qīng shǐ shàng biāo míng.

端的是云霄有路难侥幸，把我在红尘中埋没，几能勾青史上标名。

yún kě zǎo lái dào yě.

(云)可早来到也。

jiàn jiā tóng kē, yún gǎn wèn gē ge, zhǎng zhě zài jiā me? jiā tóng yún ǎn yuán wài zài.

(见家童科，云)敢问哥哥，长者在家么？(家童云)俺员外在。

zhèng mò yún bào fù qù, dào yǒu sū qín zài yú mén shǒu.

(正末云)报复去，道有苏秦在于门首。

jiā tóng yún lǎo yuán wài, yǒu sū qín zài yú mén shǒu.

(家童云)老员外，有苏秦在于门首。

wáng cháng zhě yún dào yǒu qǐng.

(王长者云)道有请。

jiā tóng yún qǐng jìn.

(家童云)请进。

zuò jiàn kē wáng cháng zhě yún jiǔ wén xiān shēng dà míng, rú léi guàn ěr, jīn rì xìng yù zūn yán, shí nǎi xiǎo shēng wàn xìng.

(做见科)(王长者云)久闻先生大名，如雷贯耳，今日幸遇尊颜，实乃小生万幸。

zhèng mò yún liàng xiǎo shēng yǒu hé dé néng, gǎn láo zhǎng zhě rú cǐ yòng xīn yě.

(正末云)量小生有何德能，敢劳长者如此用心也。

wáng cháng zhě yún gǎn wèn xiān shēng xiān xiāng hé chǔ? yīn hé zhì cǐ? zhèng mò yún xiǎo shēng luò yáng rén shì.

(王长者云)敢问先生仙乡何处？因何至此？(正末云)小生洛阳人氏。

wáng cháng zhě yún jiǔ wén xiān shēng xué chéng mǎn fù wén zhāng.

(王长者云)久闻先生学成满腹文章。

zhǐ hé zǎo zǎo lì shēn xiǎn xìng, bǐng zhèng lín mín, què hái zài cǐ bù yī zhī zhōng, bù tú jìn qǔ, dàng shì wèi hé? zhèng mò yún zhǎng zhě bù zhī, tīng xiǎo shēng màn màn de shuō yī biàn zán.

只合早早立身显姓，秉政临民，却还在此布衣之中，不图进取，当是为何？(正末云)长者不知，听小生慢慢的说一遍咱。

chàng

(唱)

yóu hú lú nán dào wǒ bù xiǎng gōng míng zhǐ zhè děng? wáng cháng zhě yún xiān shēng mò fēi shì pán chán quē shǎo me? zhèng mò chàng dàn dé gè yǒu pán chán biàn jìn chéng.

【油葫芦】难道我不想功名只这等？(王长者云)先生莫非是盘缠缺少么？(正末唱)但得个有盘缠便进程。

wáng cháng zhě yún xiān shēng ruò kěn qū jié yú rén, bì yǒu jìn bù zhī rì.

(王长者云)先生若肯屈节于人，必有进步之日。

zhèng mò chàng wǒ kě yě xīn gāo qì ào rě rén zēng, yīn cǐ shàng kōng náng nà tǎo yī wén shèng, zhǐ luò de gū shēn gàn shòu shí fēn lěng.

(正末唱)我可也心高气傲惹人憎，因此上空囊那讨一文剩，只落的孤身干受十分冷。

wáng cháng zhě yún shí zhí yán dōng tiān dào, xuě huā chū jì, fēng lì yóu yán, xiān shēng, nǐ shēn shàng gǎn dān hán me? zhèng mò chàng zuó rì gè fēng yòu qǐ, jīn rì gè xuě zhà qíng.

(王长者云)时值严冬天道，雪花初霁，风力犹严，先生，你身上敢单寒么？(正末唱)昨日个风又起，今日个雪乍晴。

zé wǒ zhè lǐng pò lán shān gāng yǒu nà yī tiáo hú lún lǐng, nà yè lǐ bù cháng tàn dào èr sān gēng.

则我这领破蓝衫刚有那一条囫囵领，那夜里不长叹到二三更。

wáng cháng zhě yún kě shāng, kě shāng.

(王长者云)可伤，可伤。

wǒ kàn xiān shēng bì yǒu zhēng róng zhī rì, zhēng nài shí jiān jì mò, mù xià gū hán, jū yú lǚ diàn zhī zhōng, kùn zài chén āi zhī nèi, mèn mián zuò tà, juàn duì hán dēng.

我看先生必有峥嵘之日，争奈时间寂寞，目下孤寒，居于旅店之中，困在尘埃之内，闷眠坐榻，倦对寒灯。

bù zhī lián xiāo fēng xuě, xiān shēng yě huì yǐn jiǔ lái me? zhèng mò chàng

不知连宵风雪，先生也会饮酒来么？(正末唱)

tiān xià lè kě zhèng shì jiǔ lěng dēng hūn mèng bù chéng, zé wǒ nà tōng yě bō tīng, tōng tīng tǔ kēng lěng, wù de bù zháo wǒ fān lái fù qù zhí dào míng.

【天下乐】可正是酒冷灯昏梦不成，则我那通也波厅，通厅土坑冷，兀的不着我翻来覆去直到明。

qiě xiū shuō bīng duàn wǒ dù cháng, zhēng xiē ér dòng chū wǒ yǎn jīng.

且休说冰断我肚肠，争些儿冻出我眼睛。

wáng cháng zhě yún rú cǐ bān jì mò, xiān shēng nǐ zěn ái de zhè děng hán kǔ yě? zhèng mò yún zhe zhǎng zhě biàn dào nèn de bā sū qín, chàng āi.

(王长者云)如此般寂寞，先生你怎捱的这等寒苦也？(正末云)着长者便道恁的八苏秦，(唱)哎。

wǒ kě shèn me huà táng chūn zì shēng! wáng cháng zhě yún zài xià liáo bèi yī bēi dàn jiǔ, yǔ xiān shēng dàng hán.

我可甚么画堂春自生！(王长者云)在下聊备一杯淡酒，与先生荡寒。

jiā tóng tái shàng guǒ zhuō lái zhě.

家童抬上果桌来者。

jiā tóng yún lǐ huì de.

(家童云)理会的。

tái guǒ zhuō shàng, yún lǎo yuán wài, guǒ zhuō zài cǐ.

(抬果桌上，云)老员外，果桌在此。

wáng cháng zhě yún jiāng jiǔ lái.

(王长者云)将酒来。

jiā tóng yún jiǔ dào.

(家童云)酒到。

wáng cháng zhě bǎ zhǎn kē, yún zhēn de mǎn zhě, xiān shēng qǐng yǐn yī bēi.

(王长者把盏科，云)斟的满者，先生请饮一杯。

zhèng mò yún zhǎng zhě xiān qǐng.

(正末云)长者先请。

wáng cháng zhě yún xiān shēng qǐng.

(王长者云)先生请。

zhèng mò yǐn kē wáng cháng zhě yún jiǔ wén xiān shēng xiōng cáng gài shì wén zhāng, fù yǐn ān bāng miào cè.

(正末饮科)(王长者云)久闻先生胸藏盖世文章，腹隐安邦妙策。

wǒ xiǎng tài gōng wèi yù.

我想太公未遇。

chí diào yú wèi shuǐ zhī bīn wǔ xiāng hán yuān, chuī xiāo zài dān yáng zhī xiàn.

持钓于渭水之滨；伍相含冤，吹箫在丹阳之县。

hòu lái xīng shī fá zhòu.

后来兴师伐纣。

wàn wàn zài shū shǐ liú míng bào hèn qiáng wú, qiān qiān gǔ dān qīng huà xiàng.

万万载书史留名；报恨强吴，千千古丹青画像。

jù xiān shēng gān pín shǒu kùn, dài shì chéng shí, suǒ wèi jiāo lóng dé yún yǔ, zhōng fēi chí zhōng zhī wù.

据先生甘贫守困，待势乘时，所谓蛟龙得云雨，终非池中之物。

qiě qǐng kāi huái yǐn jiǔ zhě.

且请开怀饮酒者。

shī yún wén zhāng jǐn xiù mǎn xiōng huái, zhī shì tiān shēng guān shì cái.

(诗云)文章锦绣满胸怀，知是天生冠世才。

rèn shǐ wú xīn qiú fù guì, zhōng xū fù guì bī rén lái.

任使无心求富贵，终须富贵逼人来。

zhèng mò chàng

(正末唱)

yuán hé lìng nǐ dào wǒ mǎn xiōng zhōng wén xué jīng, yòu dào wǒ yǒu cái huá huì shī chěng.

【元和令】你道我满胸中文学精，又道我有才华会施逞。

kě bù dào huáng hé yǒu rì yě chéng qīng, piān zé shì wǒ wǔ xīng.

可不道黄河有日也澄清，偏则是我五星。

zhí nèn bān shí guāi yùn jiǎn bù tōng hēng, qù gōng míng rú huà bǐng.

直恁般时乖运蹇不通亨，觑功名如画饼。

yún zhǎng zhě, rú jīn jiē shì shàng yǒu děng xiǎo mín, tā dào ǎn xiù cái měi qióng suān è cù, jǐ shí néng gōu fā jī.

(云)长者，如今街市上有等小民，他道俺秀才每穷酸饿醋，几时能勾发迹。

chàng

(唱)

shàng mǎ jiāo nà yí gè bù bǎ wǒ qī, bù bǎ wǒ líng, zhè dōu shì lěng nuǎn shì rén qíng.

【上马娇】那一个不把我欺，不把我凌，这都是冷暖世人情。

zhí dài jiāng yá zhǎo ān pái dìng, jīng, fāng zhī dào huà hǔ nèn shí chéng.

直待将牙爪安排定，惊，方知道画虎恁时成。

wáng cháng zhě yún ròu yǎn yú mín, bù shí gāo xián, zhèng suǒ wèi yàn què qǐ zhī hóng hú zhī zhì, wú zú guài yě.

(王长者云)肉眼愚民，不识高贤，正所谓燕雀岂知鸿鹄之志，无足怪也。

zhèng mò chàng

(正末唱)

hòu tíng huā tā tā tā, cāng hǎi jiāng shēng dǒu qīng, tài shān jiāng děng chèng chēng, áo yú xiàng chí zhōng yǎng, fèng huáng zài lóng nèi shèng.

【后庭花】他、他、他，沧海将升斗倾，泰山将等秤称，鳌鱼向池中养，凤凰在笼内盛。

wǒ rú jīn yǎn zhēng zhēng, ái jǐn le shí fēn cèng dèng.

我如今眼睁睁，捱尽了十分蹭蹬。

dài yào qù zuò zhuāng nóng, yòu pà wù le jiǔ jīng zuò jīng shāng, yòu méi gè běn lǐng.

待要去做庄农，又怕误了九经；做经商，又没个本领。

wǎng qián qù zhuàn rù kēng, wǎng hòu lái tuì rù jǐng, liǎng xià lǐ zěn jù píng, zhé mó ǎn guò yī shēng.

往前去赚入坑，往后来褪入井，两下里怎据凭，折磨俺过一生。

wáng cháng zhě yún jù xiān shēng huái cái bào dé, kuò lùn gāo tán, wèi yīng yù bó zhī qiú, qiě dù jī yán zhī kuàng.

(王长者云)据先生怀才抱德，阔论高谈，未膺玉帛之求，且度齑盐之况。

zhōng yǒu rì shí yùn hēng tōng, fēng hóu bài xiāng, yáng míng liù guó, chuí yù qiān qiū.

终有日时运亨通，封侯拜相，扬名六国，垂誉千秋。

cǐ nǎi yǒu zhì zhě shì jìng chéng, dà zhàng fū zhī suǒ wéi yě.

此乃有志者事竟成，大丈夫之所为也。

xiān shēng, shī yún nǐ rú jīn yùn bù lái xī mìng bù tōng, hán chuāng jīng shǐ yòng duō gōng, yǒu zhāo shēn guà huáng jīn yìn, fāng biǎo nán ér zhì qì xióng.

先生，(诗云)你如今运不来兮命不通，寒窗经史用多功，有朝身挂黄金印，方表男儿志气雄。

zhèng mò yún zhǎng zhě, chàng

(正末云)长者，(唱)

qīng gē ér yě shì wǒ nà qián chéng qián chéng bù dìng, bǎi máng lǐ chuǎi mó chuǎi mó zōng yǐng, hái shuō shén yǒu zhì de cóng lái shì jìng chéng.

【青哥儿】也是我那前程、前程不定，百忙里揣摩、揣摩踪影，还说甚有志的从来事竞成。

wáng cháng zhě yún xiān shēng, wǒ xiǎng zhè xiān pín hòu fù de gǔ rén, yǒu yī yǐn gōng gēng, fù shuō bǎn zhù, féng guàn dàn jiá, níng qī fàn niú, sūn bìn yuè zú, bǎi lǐ xī mài shēn.

(王长者云)先生，我想这先贫后富的古人，有伊尹躬耕，傅说版筑，冯罐弹铗，宁戚饭牛，孙膑刖足，百里奚卖身。

gǔ rén shàng rán rú cǐ, xiān shēng bì suì qí yuàn yě.

古人尚然如此，先生必遂其愿也。

zhèng mò chàng xiǎng dāng chū yī yǐn zài shēn yě gōng gēng, fù shuō bǎn zhù láo xíng, féng huān dàn jiá zhī míng, níng qī kòu jiǎo gē shēng, sūn bìn shì zhǐ zāo xíng, bǎi lǐ xī péi jià qín tíng.

(正末唱)想当初伊尹在莘野躬耕，傅说版筑劳形，冯獾弹铗知名，宁戚扣角歌声，孙膑是趾遭刑，百里奚陪嫁秦庭。

zhè dōu bái gǔ háo yīng, gè gè bái yī gōng qīng.

这都白古豪英，个个白衣公卿。

sū qín yě shì shū shēng.

苏秦也是书生。

piān wǒ bàn shēng piāo líng, yī shì bù dé zhēng róng.

偏我半生飘零，一世不得峥嵘。

dōu zé wéi mìng ér lǐ zhù dìng zài qián shēng.

都则为命儿里注定在前生。

dài yún zhǎng zhě, chàng wǒ dài hé shuí zhēng jìng?

(带云)长者，(唱)我待和谁争竞？

wáng cháng zhě yún jiàn jīn liù guó xuǎn yòng xián liáng, xiān shēng zhàng xiōng zhōng hǔ lüè, píng fù nèi lóng tāo, dàn ruò tóu yú yī guó.

(王长者云)见今六国选用贤良，先生仗胸中虎略，凭腹内龙韬，但若投于一国。

bì rán míng yáng tiān xià.

必然名扬天下。

zài xià wú wù xiāng zèng, yǒu chūn yī yī tào, ān mǎ yī fù, bái yín liǎng dìng, yǔ xiān shēng quán wèi lù fèi, wàng qǐ xiào nà.

在下无物相赠，有春衣一套，鞍马一副，白银两锭，与先生权为路费，望乞笑纳。

zhèng mò yún zhǎng zhě, xiǎo shēng jiǔ kùn qióng tú, yù méng hòu cèng, rì hòu tǎng néng fā jī, bì dāng zhòng bào.

(正末云)长者，小生久困穷途，遇蒙厚蹭，日后倘能发迹，必当重报。

wáng cháng zhě yún xiān shēng hé chū cǐ yán? qǐ bù wén bǎo jiàn mài yǔ liè shì, hóng fěn zèng yǔ jiā rén? yǐ xiān shēng zhī cái, pà bù jìn qǔ gōng míng, yì rú shí jiè? dàn kǒng lǐ wù wēi xiān, bù zú gōng cháng tú zhī fèi ěr.

(王长者云)先生何出此言？岂不闻宝剑卖与烈士，红粉赠与佳人？以先生之才，怕不进取功名，易如拾芥？但恐礼物微鲜，不足供长途之费耳。

zhèng mò chàng

(正末唱)

zhuàn shā wěi dǎ miè le fù zhōng jī, zhēng zuò le shēn biān lěng.

【赚煞尾】打灭了腹中饥，挣坐了身边冷。

xiè zhǎng zhě jiāng zán hòu zèng, miǎn de wǒ liú luò qióng tú tì lèi líng.

谢长者将咱厚赠，免的我流落穷途涕泪零。

zhǐ jīn rì biàn suǒ cháng xíng, kàn zōu shēng, huáng bǎng gāo dēng.

只今日便索长行，看鲰生，黄榜高登。

bó yí gè qiān wàn rén zhōng dì yī míng.

博一个千万人中第一名。

wáng cháng zhě yún xiān shēng, cǐ yī qù zé yào nǐ zhe zhì zhě.

(王长者云)先生，此一去则要你着志者。

zhèng mò chàng wǒ jiāng zhè xīng chén zài zhěng, qián kūn lái fú dìng.

(正末唱)我将这星辰再整，乾坤来扶定。

wáng cháng zhě yún xiān shēng, cǐ yī qù tóu yú hé chǔ? zhèng mò yún xiǎo shēng wǎng nà lǐ qù de shì, chàng wǒ zhǐ suǒ zhàn nà hǔ láng cóng wèi mì qián chéng.

(王长者云)先生，此一去投于何处？(正末云)小生往那里去的是，(唱)我只索占那虎狼丛卫觅前程。

xià

(下)

wáng cháng zhě yún sū xiān shēng qù le yě.

(王长者云)苏先生去了也。

jù cǐ rén guàn shì wén cái, bì rán xiǎn míng tiān xià.

据此人贯世文才，必然显名天下。

jiā tóng kuài xiē ān pái jiǔ yáo, dài wǒ zhuī zhì shí lǐ cháng tíng, yǔ sū xiān shēng jiàn xíng, zǒu yī zāo qù lái.

家童快些安排酒肴，待我追至十里长亭，与苏先生饯行，走一遭去来。

xià

(下)

dì èr zhé

第二折

bèi lǎo tóng bo ér lǐng dà dàn èr dàn shàng bèi lǎo yún lǎo hàn sū dà gōng de biàn shì.

(孛老同卜儿领大旦、二旦上)(孛老云)老汉苏大公的便是。

zì cóng sū qín hái ér hé tā nà gē ge zhāng yí qiú guān qù le, xǔ duō shí guāng jǐng, yīn xìn jiē wú, yě bù zhī tā liú luò zài nà li.

自从苏秦孩儿和他那哥哥张仪求官去了，许多时光景，音信皆无，也不知他流落在那里。

shí yù mù dōng tiān qì, fēng yòu dà, xuě yòu jǐn, shí fēn hán lěng.

时遇暮冬天气，风又大，雪又紧，十分寒冷。

dà de gè hái ér, tā sā hé tóu kǒu ér qù le.

大的个孩儿，他撒和头口儿去了。

xí fù ér, nǐ xuán guō ér lǐ dàng xià xiē rè tāng, děng sū dà lái jiā chī zán.

媳妇儿，你旋锅儿里荡下些热汤，等苏大来家吃咱。

dà dàn yún lǐ huì de.

(大旦云)理会的。

zhèng mò zhǐ, yún xiǎo shēng sū qín shì yě.

(正末止，云)小生苏秦是也。

zì cóng wáng cháng zhě jī fā le wǒ yín liǎng pán fèi ān mǎ, bù xiǎng dòng tiān xíng bìng zhèng yòu fā, pán chán yòu shǐ de wú le, kě zhe wǒ wǎng nà lǐ qù de shì? wǒ zé suǒ qù jiā zhōng, wàng fù qīn mǔ qīn zǒu yī zāo qù yě ā.

自从王长者赍发了我银两、盘费、鞍马，不想冻天行病证又发，盘缠又使的无了，可着我往那里去的是？我则索去家中，望父亲母亲走一遭去也呵。

chàng

(唱)

zhèng gōng duān zhèng hǎo tàn shū shēng, wǒ zhè lǐ biàn tàn shū shēng kě wù de shēn wú jì, nà lǐ yě yīn zi fēng qī.

【正宫】【端正好】叹书生，我这里便叹书生可兀的身无济，那里也荫子封妻。

zé ǎn nà yì bān ér qiú shì de zhū xiàng shí, tā měi dōu shǎn zhuàn de wǒ nán huí bì.

则俺那一般儿求仕的诸相识，他每都闪赚的我难回避。

gǔn xiù qiú xiǎng zhe wǒ qù jiā lái wàng fā jī, dìng dào shì shàng qīng yún kě zhǐ rì.

【滚绣球】想着我去家来望发迹，定道是上青云可指日。

yòu shéi zhī yù tiān xíng rǎn le zhè chǎng r bìng jí, xiǎn xiē ér lián xìng mìng yě bù dé huí guī.

又谁知遇天行染了这场儿病疾，险些儿连性命也不得回归。

wǒ sū qín yě nián jì ā jìn sān shí suì, wén xué ā yòu bú shì méi de, kě zěn shēng bù néng tú gè róng guì? què jiào wǒ mǎn tóu jiā fēng xuě qī qī.

我苏秦也年纪呵近三十岁，文学呵又不是没得，可怎生不能图个荣贵？却教我满头家风雪凄凄。

kàn bié rén zhēng róng huáng gé sān gōng wèi, piān zé wǒ yī jiù hóng chén yī bù yī, zěn bù shāng bēi?

看别人峥嵘黄阁三公位，偏则我依旧红尘一布衣，怎不伤悲？

tǎng xiù cái wǒ kōng zǒu xiē qiān shān wàn shuǐ, bù dé gè yī guān yě nà bàn zhí, dài yún sū qín yě.

【倘秀才】我空走些千山万水，不得个一官也那半职，(带云)苏秦也。

nǐ bù dé guān ā, xiū shuō nà bān dà yán bō.

你不得官呵，休说那般大言波。

chàng nǐ zài xiū shuō jīn bǎng wú míng shì bù guī.

(唱)你再休说金榜无名誓不归。

wǒ ruò jiàn ǎn nà gāo nián fù, hé ǎn nà dà xián qī, dài yún sū qín, nǐ dé guān lái me? chàng bù lái nǐ zhe wǒ shuō yí gè shèn de!

我若见俺那高年父，和俺那大贤妻，(带云)苏秦，你得官来么？(唱)不俫你着我说一个甚的！

yún wǒ lái dào jiā mén yě.

(云)我来到家门也。

wǒ dài yào guò qù lái.

我待要过去来。

fù qīn mǔ qīn dào: sū qín, nǐ dé guān lái me? kě zhe wǒ shuō shèn de shì? wǒ dài yào bù guò qù lái, fēng yòu dà, xuě yòu jǐn, shēn shàng wú yī, dù lǐ wú shí, kě zhe wǒ wǎng nà lǐ qù de shì? chàng

父亲、母亲道：苏秦，你得官来么？可着我说甚的是？我待要不过去来，风又大，雪又紧，身上无衣，肚里无食，可着我往那里去的是？(唱)

bàn dú shū wǒ dài shàng lái, zhōng jiǔ zé shì tā miáo yì dài bù qù lái, biàn zěn kěn wù le ēn yì? xiǎng zhe wǒ nà fù mǔ qíng cháng bié bù dé, kě zhī ǎn sān cóng sì dé qī xián huì.

【伴读书】我待上来，终久则是他苗裔；待不去来，便怎肯务了恩义？想着我那父母情肠别不得，可知俺三从四德妻贤慧。

què bù dào xiāng suí bǎi bù yǒu zhè pái huái yì, ǎn yé niáng biàn zěn kěn chū chǒu de zhè chǎng jí?

却不道相随百步有这徘徊意，俺爷娘便怎肯出丑的这场疾？

xiào gē shǎng wǒ dài qù lái, nǐ qù wǒ zhè yī shān lán lán lǚ lǚ bù zhěng qí dài bù qù lái.

【笑歌赏】我待去来，你觑我这衣衫褴褴缕缕不整齐；待不去来。

zé zhè lǐ wù wù wù, fēng gòng xuě xiāng cuī bī qù bù qù sān liǎng cì bái cāi yí.

则这里勿、勿、勿，风共雪相摧逼；去不去三两次白猜疑。

wǒ wǒ wǒ, tū mó dào duō bàn shǎng zǒu dào tā gēn dǐ, ya ya ya, kě zěn shēng wú yí gè cǎi wǒ de? lái lái lái, wǒ jiāng zhè xiū jiǎn ér qiě chuāi zài huái ér nèi.

我、我、我，突磨到多半晌走到他跟底，呀、呀、呀，可怎生无一个睬我的？来、来、来，我将这羞睑儿且揣在怀儿内。

yún shì yǐ dào cǐ, wú rú zhī nài, qiě zì guò qù zán.

(云)事已到此，无如之奈，且自过去咱。

jiàn kē, yún fù qīn, nín hái ér huí lái le yě.

(见科，云)父亲，您孩儿回来了也。

bài kē bèi lǎo zhuǎn shēn kē zhèng mò yún mǔ qīn, nín hái ér huí lái le yě.

(拜科)(孛老转身科)(正末云)母亲，您孩儿回来了也。

zuò bài kē bo ér zhuǎn shēn kē zhèng mò yún fù qīn mǔ qīn dōu bù lǐ wǒ, zé wàng zhe zhōng jiān lǐ bài zán.

(做拜科)(卜儿转身科)(正末云)父亲、母亲都不理我，则望着中间里拜咱。

zuò bài kē bèi lǎo yǔ bo ér tóng zhuǎn shēn zhuàng liǎn kē zhèng mò yún èr sǎo, wǒ lái jiā le yě.

(做拜科)(孛老与卜儿同转身撞脸科)(正末云)二嫂，我来家了也。

èr dàn zuò zhī jī kē zhèng mò yún kě zěn shēng dōu bù yán yǔ nà? chàng

(二旦做织机科)(正末云)可怎生都不言语那？(唱)

gǔn xiù qiú zhè bì xiāng bài le yī huì, nà bì xiāng wèn le yī rì, kě zěn shēng wú yí gè jiāng zán zhī duì? zé nín zhè yī jiā ér duān dì shì xián huái? bèi lǎo yún xián nǐ, xián nǐ.

【滚绣球】这壁厢拜了一会，那壁厢问了一日，可怎生无一个将咱支对？则您这一家儿端的是嫌淮？(孛老云)嫌你，嫌你。

nǐ kě zěn me bù zuò guān lái? zhèng mò chàng ǎn diē niáng tā xū shì lǎo bèi huǐ, èr dàn yún sū qín, nǐ dé le guān lái, nà gè xián nǐ? zhèng wèi chàng qī yě, nǐ yě hǎo tè xià de.

你可怎么不做官来？(正末唱)俺爹娘他须是老背悔，(二旦云)苏秦，你得了官来，那个嫌你？(正未唱)妻也，你也好忒下的。

dà dàn yún sū qín, nǐ xuǎn chǎng zhōng jí dì yě bù céng? zhèng fū chàng nǐ wèn wǒ xuǎn chǎng zhōng jí dì lái bù céng jí dì, nǐ bù kàn jiàn wǒ mǎ tóu qián liè shān háng jiā zhū yī.

(大旦云)苏秦，你选场中及第也不曾？(正夫唱)你问我选场中及第来不曾及第，你不看见我马头前列山行家朱衣。

bèi lǎo yún sū qín, wǒ wèn nǐ, nǐ dāng rì bù zuò zhuāng nóng shēng huó, zé qù dú shū, yào zuò guān.

(孛老云)苏秦，我问你，你当日不做庄农生活，则去读书，要做官。

nǐ gēn de zhāng yí qù le xǔ duō shí guāng jǐng, nǐ rú jīn dé le gè shèn me guān lái? zhèng mò chàng wǒ qià cái rù mén lái xiū wèn róng kū shì, kě bù dào guàn zhe róng yán wù de shǐ de zhī? dài yún wǒ zhè guān zhí ā, chàng dà gǔ lǐ shì xiāng ér lǐ shèng zhǐ.

你跟的张仪去了许多时光景，你如今得了个甚么官来？(正末唱)我恰才入门来休问荣枯事，可不道观着容颜兀的使得知？(带云)我这官职呵，(唱)大古里是箱儿里盛只。

bèi lǎo yún sū qín, nǐ jiàng guān lái yǔ wǒ men kàn yī kàn yě hǎo.

(孛老云)苏秦，你将官来与我们看一看也好。

zhèng mò yún fù qīn mǔ qīn, nín hái ér bù céng dé guān.

(正末云)父亲、母亲，您孩儿不曾得官。

bèi lǎo yún nǐ qù shí jié, kuā jǐn dà yán, nǐ shuō dào jīn bǎng wú míng shì bù guī.

(孛老云)你去时节，夸尽大言，你说道金榜无名誓不归。

nǐ jì bù céng wèi guān, nǐ lái jiā zuò shèn me? zhèng mò yún nín hái ér dé le yī chǎng dòng tiān xíng bìng zhèng, zhāng yí gē ge děng bù de wǒ, xiān shàng cháo qǔ yīng qù le.

你既不曾为官，你来家做甚么？(正末云)您孩儿得了一场冻天行病症，张仪哥哥等不的我，先上朝取应去了。

nín hái ér huí dào jiā zhōng, wàng fù mǔ lái.

您孩儿回到家中，望父母来。

bèi lǎo yún jìn shēng, pà māo tuō le wǒ! nǐ guān yě bù céng dé zuò, jīn rì zhè bān qióng shēn pō mìng de, nǐ lái ǎn jiā lǐ zuò shèn me? nǐ kuài lí le wǒ zhè mén! zài tà zhe wǒ zhè mén ā, wǒ jué dǎ sān bǎi huáng sāng bàng.

(孛老云)噤声，怕猫拖了我！你官也不曾得做，今日这般穷身泼命的，你来俺家里做甚么？你快离了我这门！再踏着我这门呵，我决打三百黄桑棒。

nǐ chū qù! nǐ chū qù! zhèng mò yún nín hái ér chū qù zé biàn liǎo yě.

你出去！你出去！(正末云)您孩儿出去则便了也。

mǔ qīn, quàn yī quàn ér bō.

母亲，劝一劝儿波。

bo ér yún lǎo de, yě kàn wǒ de miàn pí, zhe hái ér zài jiā zhōng zhù dào lái chūn, zài zhe hái ér yìng jǔ qù, zuò yí gè guān huí lái bà.

(卜儿云)老的，也看我的面皮，着孩儿在家中住到来春，再着孩儿应举去，做一个官回来罢。

bèi lǎo yún nǐ kào hòu! shěng de shèn me? dà dàn yún gōng gōng, yī zhe pó pó de shuō huà, zhe shū shū guò le dōng ā, lái chōng zài qǔ yīng qù.

(孛老云)你靠后！省的甚么？(大旦云)公公，依着婆婆的说话，着叔叔过了冬呵，来舂再取应去。

bèi lǎo yún nǐ pó pó quàn, wǒ shàng rán bù tīng, xiǎo hái ér jiā nà lǐ yǒu nǐ shuō chù? kào hòu! zhèng mò jiàn dà dàn kē, yún sǎo sǎo, wǒ fù zhōng jī něi, shēn shàng dān hán, zuò xiē ér rè chá fàn yǔ wǒ chī zán.

(孛老云)你婆婆劝，我尚然不听，小孩儿家那里有你说处？靠后！(正末见大旦科，云)嫂嫂，我腹中饥馁，身上单寒，做些儿热茶饭与我吃咱。

dà dàn yún wǒ yǒu shèn me chá fàn zài nà li? zhèng mò jiàn èr dàn kē, yún èr sǎo, nǐ yǒu chá fàn yǔ wǒ chī xiē ér qù ā.

(大旦云)我有甚么茶饭在那里？(正末见二旦科，云)二嫂，你有茶饭与我吃些儿去呵。

èr dàn yún sū qín, nǐ wèn wǒ yào chá fàn chī? nǐ shì wèi guān de rén, chī táng shí, yǐn yù jiǔ, nǐ zěn chī de zhè cū chá dàn fàn? xiū dào shì méi yǒu.

(二旦云)苏秦，你问我要茶饭吃？你是为官的人，吃堂食，饮御酒，你怎吃的这粗茶淡饭？休道是没有。

biàn yǒu nà chá fàn ā, nǐ yě chī bù de lī! zhèng mò chàng

便有那茶饭呵，你也吃不的哩！(正末唱)

cháo tiān zǐ hāi! zhè pó niáng de jiàn shí, suǒ wéi, dài yún sū qín yě, jīn rì huí lái, zuò qī zǐ de yě lái jī qiào zhe.

【朝天子】嗨！这婆娘的见识，所为，(带云)苏秦也，今日回来，做妻子的也来讥诮着。

chàng tā pà dào lěng chá fàn shāng pí wèi.

(唱)他怕道冷茶饭伤脾胃。

èr dàn yún sū qín, nǐ zhè yī qù, pà bù dé le guān yě? zhèng mò chàng nǐ cháng hǎo shì lì ér bù jué zuò ér jī, wǎng shǐ huì tuō dāo jì.

(二旦云)苏秦，你这一去，怕不得了官也？(正末唱)你常好是立儿不觉坐儿饥，枉使会拖刀计。

èr dàn yún nǐ dāng chū qù shí, zé yào zuò guān.

(二旦云)你当初去时，则要做官。

dào jīn rì guān zài nà li? zhèng wèi chàng nǐ wèn wǒ guān zài nà li, jiào wǒ shuō gè shèn de? kě wù de gàn shòu le nǐ zhè yī dù pí yuè yīn zā qì.

到今日官在那里？(正未唱)你问我官在那里，教我说个甚的？可兀的干受了你这一肚皮月音臜气。

èr dàn yún xiū shuō fù mǔ guài nǐ, wǒ jiàn le nǐ yě hài xiū lī.

(二旦云)休说父母怪你，我见了你也害羞哩。

zhèng mò chàng ǎn sǎo sǎo yě bù wéi chuī, qī yě bù xià jī.

(正末唱)俺嫂嫂也不为炊，妻也不下机。

āi yō, tiān nà, wǒ zhè lǐ biàn zé luò de nà jǐ diǎn ér qī huáng lèi.

哎哟，天那，我这里便则落的那几点儿凄惶泪。

èr dàn yún sū qín, nǐ bù dé guān ā, dāng chū shuō shèn me lái? zhèng mò chàng

(二旦云)苏秦，你不得官呵，当初说甚么来？(正末唱)

sì biān jìng wǒ xiǎng zhe nà dāng chū yī rì, èr dàn yún kě bù dào jīn bǎng wú míng shì bù guī? zhèng mò yún sū qín yě, nǐ liào zhe bù dé guān ā, xiū shuō nà bān dà yán bō.

【四边静】我想着那当初一日，(二旦云)可不道金榜无名誓不归？(正末云)苏秦也，你料着不得官呵，休说那般大言波。

chàng nǐ zài xiū shuō dào shì jīn bǎng wú míng shì bù guī.

(唱)你再休说道是金榜无名誓不归。

èr dàn yún nǐ zhèi xiē shí zài nà li nà? zhèng mò chàng wǒ zài nà hóng nóng xiàn lǐ.

(二旦云)你这些时在那里那？(正末唱)我在那弘农县里。

èr dàn yún zài nà li zuò xiē shèn me? zhèng mò chàng wú kào wú yī, rèn shòu jìn duō láng bèi.

(二旦云)在那里做些甚么？(正末唱)无靠无依，任受尽多狼狈。

bà bà bà! wǒ nán zǐ hàn shēn cháng qī chǐ, níng sǐ yě zuò yí gè bù zháo jiā xiāng de guǐ.

罢、罢、罢！我男子汉身长七尺，宁死也做一个不着家乡的鬼。

èr dàn yún sū qín, wǒ dài bù yǔ nǐ xiē chá fàn chī lái, zhēng nài ǎn nà fū qī cháng dù, yòu guò bù qù dài yǔ nǐ xiē chī lái, yòu pà gōng pó guài wǒ.

(二旦云)苏秦，我待不与你些茶饭吃来，争奈俺那夫妻肠肚，又过不去；待与你些吃来，又怕公婆怪我。

nǐ zài zhè mén shǒu duǒ zhe, wǒ yǔ nǐ xiē rè chá fàn chī zán.

你在这门首躲着，我与你些热茶饭吃咱。

zhèng mò zuò chī fàn kē sū dà shàng, yún shèn me rén chī wǒ jiā de fàn lī? jiàn kē zhèng mò yún gē ge, shì nín xiōng dì sū qín lái jiā le yě.

(正末做吃饭科)(苏大上，云)甚么人吃我家的饭哩？(见科)(正末云)哥哥，是您兄弟苏秦来家了也。

sū dà yún shì sū qín huí lái le, nǐ zuò le guān me? zhèng mò yún gē ge, nín xiōng dì rǎn le yī chǎng dòng tiān xíng bìng zhèng, bù céng jìn qǔ gōng míng qù.

(苏大云)是苏秦回来了，你做了官么？(正末云)哥哥，您兄弟染了一场冻天行病症，不曾进取功名去。

sū dà yún nǐ bù céng wèi guān ā, zhe wǒ zuò shèn me dà guān rén? gàn zhe wǒ mǎi le gè táng mào zài jiā, ān le xǔ duō shí.

(苏大云)你不曾为官呵，着我做甚么大官人？干着我买了个唐帽在家，安了许多时。

nǐ zhe wǒ nà lǐ fā fù? kuī nǐ bù xiū, nǐ hái ná wǒ de fàn wǎn chī.

你着我那里发付？亏你不羞，你还拿我的饭碗吃。

kuài chū qù! kuài chū qù! zhèng mò chū mén kē, yún bà bà bà! wǒ dòng sǐ è sǐ zài bù shàng nǐ mén lái yě.

快出去！快出去！(正末出门科，云)罢、罢、罢！我冻死、饿死再不上你门来也。

chàng

(唱)

shā wěi pàn de shì dōng cán xiǎo rì sān yáng qì, bù xìn wǒ bō jǐn hán lú yī yè huī.

【煞尾】盼的是冬残晓日三阳气，不信我拨尽寒垆一夜灰。

wǒ zé jīn fān dào cháo nèi, tuō bái lán huàn zǐ yī, liǎng xíng gōng rén zuǒ yòu suí, yī bù shēng gē chū rù wéi.

我则今番到朝内，脱白襕换紫衣，两行公人左右随，一部笙歌出入围。

mǎ ér shàng zān zān wěn zuò de, dāng jiē lǐ qú qú nèn chǎo qī, qīn yé qīn niáng wǒ yě bù rèn de.

马儿上簪簪稳坐的，当街里劬劬恁炒戚，亲爷、亲娘我也不认得。

dài yún sū qín dé le guān yě, zhe hái ér jiā lái.

(带云)苏秦得了官也，着孩儿家来。

chàng nà qí jiān wǒ zhí zhe nǐ shǒu pāi zhe xiōng pú nèn shí jié huǐ.

(唱)那其间我直着你手拍着胸脯恁时节悔。

xià

(下)

bèi lǎo yún sū dà, nǐ jiàn nǐ xiōng dì sū qín lái me? sū dà yún sū qín qù le yě.

(孛老云)苏大，你见你兄弟苏秦来么？(苏大云)苏秦去了也。

bèi lǎo yún hái ér, nǐ hǎo dǎi yě.

(孛老云)孩儿，你好歹也。

wǒ yī shí nǎo nù, nǐ jiù méi yí gè quàn wǒ yī quàn de? wǒ biàn yī shí jiān bǎ hái ér gǎn jiāng chū qù le, nín yě liú tā yī liú, pà zuò shèn me? pó pó, nǐ gǎn sū qín hái ér qù.

我一时恼怒，你就没一个劝我一劝的？我便一时间把孩儿赶将出去了，您也留他一留，怕做甚么？婆婆，你赶苏秦孩儿去。

bo ér yún lǎo dì zǐ hái ér! tóu lǐ wǒ quàn nǐ shí, qiǎng bái de wǒ méi shì chù.

(卜儿云)老弟子孩儿！头里我劝你时，抢白的我没是处。

rú jīn hái ér qù le yě, dà fēng dà xuě lǐ, kě zhe wǒ gǎn tā.

如今孩儿去了也，大风大雪里，可着我赶他。

zhe wǒ nà lǐ gǎn tā qù? bo ér zuò chū mén kē, yún sū qín, nǐ fù qīn zhe nǐ jiā lái.

着我那里赶他去？(卜儿做出门科，云)苏秦，你父亲着你家来。

lǎo dì zǐ hái ér, tā qù de yuǎn le yě.

老弟子孩儿，他去的远了也。

bèi lǎo yún pó pó, hái ér zhēn gè qù le yě.

(孛老云)婆婆，孩儿真个去了也。

pó pó, xiǎng zhe nǐ shòu qiān xīn wàn kǔ, zěn shēng tái jǔ tā lái? tā jīn rì piē le ǎn lǎo liǎng kǒu r qù le ā.

婆婆，想着你受千辛万苦，怎生抬举他来？他今日撇了俺老两口儿去了呵。

shī yún bù yóu wǒ kū kū tí tí, sī liang qǐ yǔ lèi zhān yī.

(诗云)不由我哭哭啼啼，思量起雨泪沾衣。

qiě xiū shuō huái dān shí yuè, zhī cóng xiǎo wēi gàn jiù shī.

且休说怀耽十月，只从小偎干就湿。

jǐ kǒu qì tái jǔ tā ruò dà, qià biàn shì yàn zǐ xián shí.

几口气抬举他偌大，恰便似燕子衔食。

jīn rì gè niǎn tā chū qù.

今日个捻他出去。

pēi! nà lǐ yě mèng mǔ sān yí! sū dà, gǎn nǐ xiōng dì qù.

呸！那里也孟母三移！苏大，赶你兄弟去。

sū dà yún lǐ huì de.

(苏大云)理会的。

chū mén jiào kē, yún xiōng dì, nǐ qiě huí jiā lǐ lái.

(出门叫科，云)兄弟，你且回家里来。

ya, tā qù de yuǎn le yě.

呀，他去的远了也。

jiàn kē yún fù qīn, xiōng dì qù de yuǎn le yě.

(见科云)父亲，兄弟去的远了也。

xué zhě yún ó, qù de yuǎn le yě.

(学者云)哦，去的远了也。

dà de ér nǐ lái, kě bù dào xiōng dì rú tóng shǒu zú, shǒu zú duàn le zài nán xù.

大的儿你来，可不道兄弟如同手足，手足断了再难续。

nǐ hé sū qín liǎng gè zhǐ tou ér bān dì xiōng, nǐ zěn biàn rěn de kàn tā qù le? wǒ shuō yǔ nǐ, shī yún gòng rǔ tóng bāo běn yī shēn, yóu rú zhī yè dìng lián gēn.

你和苏秦两个指头儿般弟兄，你怎便忍的看他去了？我说与你，(诗云)共乳同胞本一身，犹如枝叶定连根。

mén hù xīng shuāi xū bìng shǒu, zǔ zōng tián chǎn mò zhēng fēn.

门户兴衰须并守，祖宗田产莫争分。

qín féng shuǐ shí yóu xiāng huàn, qǐ kě rén wéi zī cái biàn méi ēn? zhǐ nǐ nà wǎn shèng fàn gēng néng zhí jǐ? pēi! zǎo wàng le jiǎo tà tóu shāo xiōng dì qīn! dà de gè xí fù, gǎn nǐ xiǎo shū shū qù.

禽逢水食犹相唤，岂可人为资财便没恩？只你那碗剩饭羹能值几？呸！早忘了脚踏头稍兄弟亲！大的个媳妇，赶你小叔叔去。

dà dàn yún lǐ huì de.

(大旦云)理会的。

chū mén kē, yún xiǎo shū shū, nǐ huí jiā lǐ lái bà.

(出门科，云)小叔叔，你回家里来罢。

ya, tā qù de yuǎn le yě.

呀，他去的远了也。

jiàn kē yún gōng gōng, xiǎo shū shū qù de yuǎn le yě.

(见科云)公公，小叔叔去的远了也。

bèi lǎo yún ó, qù de yuǎn le yě.

(孛老云)哦，去的远了也。

dàn fán rén jiā bù hé, jiē qǐ yú zhóu lǐ zhēng cháng jìng duǎn, fēn mén gè hù, dōu shì nín zhè fù rén jiā zuò chū lái de.

但凡人家不和，皆起于妯娌争长竞短，分门各户，都是您这妇人家做出来的。

zuò gē ge de yào dǎ yào mà, nǐ zhǐ gāi quàn nǐ nà zhàng fū biàn hǎo, nǐ dào zǒu jiāng lái huǒ shàng jiāo yóu! dà dàn yún gōng gōng, nín xí fù ér zěn me gǎn? bèi lǎo yún jìn shēng! shī yún tā dì xiōng cóng lái bù shū, kuàng táng shàng xiàn yǒu gōng gū.

做哥哥的要打要骂，你只该劝你那丈夫便好，你倒走将来火上浇油！(大旦云)公公，您媳妇儿怎么敢？(孛老云)噤声！(诗云)他弟兄从来不疏，况堂上现有公姑。

zuò gē ge de hěn zhe yào dǎ, nǐ yě qù duó le wǎn dà jiào gāo hū.

做哥哥的很着要打，你也去夺了碗大叫高呼。

bī de tā rěn jī shòu lěng, bìng bù gǎn bàn jù zhī wú.

逼的他忍饥受冷，并不敢半句支吾。

ǎn sū qín yě zuò bù de sūn èr, nǐ zhè zuò sǎo sǎo de, pēi! nǐ kě shén yáng shì nǚ shā gǒu quàn fū! xiǎo xí fu r, nǐ gǎn nǐ zhàng fū qù.

俺苏秦也做不的孙二，你这做嫂嫂的，呸！你可甚杨氏女杀狗劝夫！小媳妇儿，你赶你丈夫去。

èr dàn yún fù qīn, nǐ xí fù ér bù céng gǎn liú xià sū qín, tā qù de yuǎn le yě.

(二旦云)父亲，你媳妇儿不曾敢留下苏秦，他去的远了也。

bèi lǎo yún shì zhēn gè qù de yuǎn le yě.

(孛老云)是真个去的远了也。

tā měi dōu bù xiǎo shì, nǐ xū shì tā de jié fà fū qī, nǐ gāi liú tā yī liú.

他每都不晓事，你须是他的结发夫妻，你该留他一留。

xí fù ér, nǐ hǎo xià de yě.

媳妇儿，你好下的也。

shī yún zuò shén yī jiā gǔ ròu jǐn shēng chēn, dōu zhǐ wèi nà bù tú jiā yè hèn sū qín.

(诗云)做甚一家骨肉尽生嗔，都只为那不图家业恨苏秦。

suī rán táng shàng gōng pó qīn zuò zhǔ, nǐ yě bù hé róng tā biàn chū mén.

虽然堂上公婆亲做主，你也不合容他便出门。

zhǐ jīn qiáng fú jī gǔ tóu hé dì, nǐ gǎn qiǎo huà é méi bié jià rén.

只今强扶鸡骨投何地，你敢巧画蛾眉别嫁人。

wàn yī jiāng tā bī qù jī hán sǐ, pēi! kě bù dào de yī yè fū qī bǎi yè ēn? bo ér yún lǎo zéi, zhè dōu shì nǐ de bú shì, nǐ mán yuàn nà bié rén zuò shèn me? cí yún bú shì wǒ chǎo chǎo nào nào, tòng shāng qíng chuí xiōng diē jiǎo.

万一将他逼去饥寒死，呸！可不道的一夜夫妻百夜恩？(卜儿云)老贼，这都是你的不是，你埋怨那别人做甚么？(词云)不是我炒炒闹闹，痛伤情捶胸跌脚。

nà sū qín bù dé guān xiū guī gù lǐ, zěn dāng de yī jiā ér qí zǎn guā zào? zuò yé de dào xué kè qián jǐ shí zhēng běn, zuò xí fù de dào xiǎng

那苏秦不得官羞归故里，怎当的一家儿齐攒聒噪？做爷的道学课钱几时挣本，做媳妇的道想

shā wǒ yě wǔ huā guān gào.

杀我也五花官诰。

zuò gē de cái rù mén biàn chēn biàn mà, zuò sǎo sǎo de yòu dào shì nǐ fā jī wèng shēng gēn lǘ shēng jī jiǎo.

做哥的才入门便嗔便骂，做嫂嫂的又道是你发迹瓮生根驴生笄角。

lǎo zéi nǐ dào zài huí lái wǒ jué dǎ nǐ èr bǎi huáng sāng gùn, kě shèn de jiào zuò fù cí zǐ xiào? ǎn yī jiā ér nǔ yǎn shān méi, zhǐ dài yào bī sū qín xiǎn xiē shàng diào.

老贼你道再回来我决打你二百黄桑棍，可甚的叫做父慈子孝？俺一家儿努眼苫眉，只待要逼苏秦险些上吊。

zhè zǎo wǎn bù zhī dà xuě lǐ diē dǎo zài nà gè qiáng biān, jiào wǒ zhe shuí rén fǎng xún xiāo hào? bù zhēng dòng è sǐ le ǎn zhè wò bīng de wáng xiáng, wù de bù mò luàn shā nǐ nà tài gōng jiā jiào! sū qín ér yě, zé bèi nǐ tòng shā wǒ yě.

这早晚不知大雪里跌倒在那个墙边，教我着谁人访寻消耗？不争冻饿死了俺这卧冰的王祥，兀的不没乱杀你那太公家教！苏秦儿也，则被你痛杀我也。

tóng xià

(同下)

dì sān zhé

第三折

wài bàn zhāng yí lǐng chén yòng zhāng qiān shàng zhāng yí shī yún lóng lóu fèng gé jiǔ zhòng chéng, xīn zhù shā dī zǎi xiàng xíng.

(外扮张仪领陈用、张千上)(张仪诗云)龙楼凤阁九重城，新筑沙堤宰相行。

wǒ guì wǒ róng jūn mò xiàn, shí nián qián shì yī shū shēng.

我贵我荣君莫羡，十年前是一书生。

xià guān zhāng yí shì yě.

下官张仪是也。

zì yǔ xiōng dì sū qín zài hóng nóng diàn sì zhōng fēn bié zhī hòu, dào yú xián yáng.

自与兄弟苏秦在弘农店肆中分别之后，到于咸阳。

jiàn le qín zhǔ, xiàn shàng sān cè, shí fèn dāng yì, jí shòu xiǎo guān xián yáng lìng yǐn, bù shù yuè jiān, shēng qiān yòu chéng xiàng zhī zhí.

见了秦主，献上三策，十分当意，即授小官咸阳令尹，不数月间，升迁右丞相之职。

wǒ xiǎng xiōng dì yī bié, zǎo yǐ sān nián guāng jǐng, shí cháng qiē qiē zài xīn, wèi gǎn yǒu wàng.

我想兄弟一别，早已三年光景，时常切切在心，未敢有忘。

jìng bù zhī wǒ xiōng dì kě zēng jìn qǔ gōng míng yě, hái shì nà liú luò sì fāng.

竟不知我兄弟可曾进取功名也，还是那流落四方。

zhè liǎng gè hái ér, yí gè shì chén yòng, yí gè shì zhāng qiān.

这两个孩儿，一个是陈用，一个是张千。

nà chén yòng hái ér, jiā sī lǐ wài, dōu shì tā guǎn lǐ zhāng qiān gēn suí zhe xià guān yá mén bàn shì.

那陈用孩儿，家私里外，都是他管理；张千跟随着下官衙门办事。

shí yù mù dōng tiān dào, fēn fēn yáng yáng, xià zhe guó jiā xiáng ruì.

时遇暮冬天道，纷纷扬扬，下着国家祥瑞。

zhāng qiān, mén shǒu qù zhě, kàn yǒu shèn me rén lái, bào fù wǒ zhī dào.

张千，门首觑者，看有甚么人来，报复我知道。

zhāng qiān yún lǐ huì de.

(张千云)理会的。

zhèng mò shàng, yún xiǎo shēng sū qín, jiā zhōng wàng fù qīn mǔ qīn qù lái, bù xiǎng fù mǔ jiāng wǒ gǎn chū jiā mén.

(正末上，云)小生苏秦，家中望父亲、母亲去来，不想父母将我赶出家门。

tīng zhī de zhāng yí gē ge, zuò le qín bāng yòu xiāng, wǒ qù nà lǐ tú gè jìn shēn, biàn bù rán yě hǎo jiè xiē pán chán, qù yóu shuì gè guó.

听知的张仪哥哥，做了秦邦右相，我去那里图个进身，便不然也好借些盘缠，去游说各国。

sū qín, nǐ hǎo mìng bó yě ā.

苏秦，你好命薄也呵。

chàng

(唱)

nán lǚ yī zhī huā rú jīn nà yǒu cái xué de shòu kùn qióng, jǐ shí dé jū yào lù wèi qīng xiàng? wǒ xiǎng nà gēng niú wú sù liào, cāng shǔ kě wù de yǒu yú liáng.

【南吕】【一枝花】如今那有才学的受困穷，几时得居要路为卿相？我想那耕牛无宿料，仓鼠可兀的有余粮。

shí zǎi hán chuāng, ái bù chū jī yán kuàng.

十载寒窗，捱不出齑盐况。

zěn shēng nà fēng gòng xuě chán de wǒ huāng? zé tā hǎo chá fàn bù jì jī cháng, zhè pò yī shān piān xiē zhe wǒ jǐ liáng.

怎生那风共雪缠的我慌？则他好茶饭不济饥肠，这破衣衫偏歇着我脊梁。

liáng zhōu dì qī wǒ yào chī ā, yě wú nà zhēn xiū bǎi wèi yào yī ā, yě wú nà luó jǐn qiān xiāng.

【梁州第七】我要吃呵，也无那珍馐百味；要衣呵，也无那罗锦千箱。

zhè shēng yá dōu zài nà cháng jiē shàng.

这生涯都在那长街上。

wǒ kě yě yòu wú shén zī běn, yòu bú huì zuò jīng shāng.

我可也又无甚资本，又不会做经商。

zhǐ bù guò wàn xuán zhe huī guàn, shǒu zhí zhuó máo zhuī, zhǐ wàn wù zǒu bǐ chéng zhāng.

止不过腕悬着灰罐，手执着毛锥，指万物走笔成章。

yǒu nà děng bù xiǎo shì de dào jiāng wǒ lái pēi qiǎng, chǎn de lái zhe wǒ dòng bō bō kào zhe zhè mài wén wèi huó, qióng dī dī shǒu zhe zhè dān piáo yě nà lòu xiàng.

有那等不晓事的倒将我来呸抢，刬的来着我冻剥剥靠着这卖文为活，穷滴滴守着这单瓢也那陋巷。

tiān nà, wǒ jǐ shí néng gōu qì áng áng bó de zhè yì jǐn huán xiāng? zhè xiāng, nà xiāng, wèi gōng míng bù suí lí xiāng dǎng.

天那，我几时能勾气昂昂博得这衣锦还乡？这厢，那厢，为功名不遂离乡党。

hé zhuó yǎn dào chù lǐ zhuàng, zǒu jǐn sì qín dì fāng, dào péi le xiē qín jiàn shū náng.

合着眼到处里撞，走尽四秦-地方，倒陪了些琴剑书囊。

zhèng mò zuò jiàn zhāng qiān kē, yún gē ge bài yī.

(正末做见张千科，云)哥哥拜揖。

nà lǐ shì zhāng chéng xiàng de dì zhái? zhāng qiān yún zé zhè gè mén lóu biàn shì.

那里是张丞相的第宅？(张千云)则这个门楼便是。

zhèng mò yún gē ge, nǐ zài zhè lǐ zuò shèn me gòu dàng? zhāng qiān yún zé wǒ biàn shì chéng xiàng yé bǎ mén de, jiào zuò zhāng qiān.

(正末云)哥哥，你在这里做甚么勾当？(张千云)则我便是丞相爷把门的，叫做张千。

zhèng mò yún shēng shòu gē ge, tì wǒ bào fù qù, dào yǒu sū qín zài yú mén shǒu.

(正末云)生受哥哥，替我报复去，道有苏秦在于门首。

zhāng qiān yún nǐ shì sū qín? zé zhè lǐ yǒu zhě.

(张千云)你是苏秦？则这里有者。

zhāng qiān bào kē, yún bǐng xiàng gōng dé zhī, yǒu sū qín zài yú mén shǒu.

(张千报科，云)禀相公得知，有苏秦在于门首。

zhāng yí yún shì shuí? zhāng qiān yún sū qín.

(张仪云)是谁？(张千云)苏秦。

zhāng yí yún tā shuō shì sū qín? zhāng qiān yún tā shuō shì sū qín.

(张仪云)他说是苏秦？(张千云)他说是苏秦。

zhāng yí yún xià guān yǔ mò xuán kǒu, xiōng dì zhì cǐ yě.

(张仪云)下官语末悬口，兄弟至此也。

wǒ jiē dài xiōng dì qù.

我接待兄弟去。

zuò chén yín kē fù zuò yún zhāng qiān, sū qín yǒu shèn ān mǎ bù cóng? zhāng qiān yún wú shèn me ān mǎ bù cóng, shēn shàng hǎo shēng lán lǚ.

(做沉吟科)(复坐云)张千，苏秦有甚鞍马步从？(张千云)无甚么鞍马步从，身上好生褴缕。

zhāng yí yún ó, yuán lái wǒ xiōng dì hái zài bù yī zhī zhōng, zé chú shì zhè bān.

(张仪云)哦，元来我兄弟还在布衣之中，则除是这般。

chén yòng, nǐ jìn qián lái.

陈用，你近前来。

dǎ ěr àn kē chén yòng yún nín hái ér zhī dào.

(打耳暗科)(陈用云)您孩儿知道。

xià zhāng yí yún zhāng qiān, nǐ duì tā shuō qù, tā bù zì jiā guò lái, dài zhe lǎo fū jiē dài tā me? zhèng mò yún ǎn gē ge tīng de wǒ lái, zhè chǎng guǎn dài yě fēi tóng xiǎo kě.

(下)(张仪云)张千，你对他说去，他不自家过来，待着老夫接待他么？(正末云)俺哥哥听的我来，这场管待也非同小可。

zhāng qiān yún wù nà xiù cái.

(张千云)兀那秀才。

zhèng mò yún nín chéng xiàng shuō shèn me lái? zhāng qiān yún ǎn chéng xiàng shuō lái, nǐ bù zì jiā guò qù, gǎn dài zhe ǎn chéng xiàng yé jiē dài nǐ nà! zhèng mò yún tā shì wǒ de gē ge, wǒ shì tā de xiōng dì, wǒ zì guò qù, pà zuò shèn me! zhèng mò zuò jiàn kē, yún gē ge, duō shí bú jiàn, xiōng dì yǒu yī bài.

(正末云)您丞相说甚么来？(张千云)俺丞相说来，你不自家过去，敢待着俺丞相爷接待你那！(正末云)他是我的哥哥，我是他的兄弟，我自过去，怕作甚么！(正末做见科，云)哥哥，多时不见，兄弟有一拜。

zhāng yí yún zhù zhě, xiū bài.

(张仪云)住者，休拜。

zhèng mò yún wéi shèn me? zhāng yí yún zhāng qiān, jiāng wǒ nà bài rù lái.

(正末云)为甚么？(张仪云)张千，将我那拜褥来。

zhèng mò yún yào nà bài rù zěn me? zhāng yí yún zé pà zhǎn wū le nǐ nà jǐn xiù yī fú.

(正末云)要那拜褥怎么？(张仪云)则怕展污了你那锦绣衣服。

zhèng mò yún kě zǎo yī jù ér yě.

(正末云)可早一句儿也。

gē ge, shòu nín xiōng dì jǐ bài.

哥哥，受您兄弟几拜。

zuò bài kē zhāng yí yún xiōng dì miǎn lǐ.

(做拜科)(张仪云)兄弟免礼。

yǔ nǐ fēn bié zhī hòu, yī xiàng zài yú hé chǔ? zhèng mò yún nín xiōng dì zài diàn sì zhōng ān xià, rǎn le yī chǎng dòng tiān xíng zhèng hòu, bù néng jìn shēn yě.

与你分别之后，一向在于何处？(正末云)您兄弟在店肆中安下，染了一场冻天行证候，不能进身也。

zhāng yí yún céng dào jiā zhōng jiàn fù mǔ lái me? zhèng mò yún yě zēng huí dào jiā zhōng wàng fù mǔ qù lái.

(张仪云)曾到家中见父母来么？(正末云)也曾回到家中望父母去来。

zhāng yí yún, fù mǔ jiàn le nǐ huān xǐ me? zhèng mò yún gē ge, ǎn fù mǔ dà fēng xuě lǐ, jiāng nín xiōng dì gǎn jiāng chū lái yě.

(张仪云)，父母见了你欢喜么？(正末云)哥哥，俺父母大风雪里，将您兄弟赶将出来也。

zhāng yí yún fù mǔ kě yě bú shì, jiàn nǐ zhè děng zhēng róng fā dá de hái ér, kě zěn shēng gǎn jiāng chū lái? xiōng dì, nǐ zhè yī lái wèi hé? zhèng mò yún tīng zhī gē ge zuò le qín bāng chéng xiàng, yī jìng de tóu bèn gē ge lái.

(张仪云)父母可也不是，见你这等峥嵘发达的孩儿，可怎生赶将出来？兄弟，你这一来为何？(正末云)听知哥哥做了秦邦丞相，一径的投奔哥哥来。

nín xiōng dì yǒu yī shǒu shī, gē ge shì kàn zán.

您兄弟有一首诗，哥哥试看咱。

zhāng yí yún yǒu yī shǒu shī? jiāng lái wǒ shì kàn zán.

(张仪云)有一首诗？将来我试看咱。

zhèng mò zuò dì shī kē zhāng yí zuò jiē kàn kē shī yún yī shēng léi dòng zhèn yún mén, sàn zuò yáng hé tiān xià chūn.

(正末做递诗科)(张仪做接看科)(诗云)一声雷动震云门

古诗“《杂剧·冻苏秦衣锦还乡》”翻译、赏析和诗意

* 以上翻译，仅供参考